Pravapis abrevijatur §20

1. U abrevijaturach skaročanyja častki pišucca tak, jak u adpaviednych poŭnych slovach: harsaviet (haradski), prafsajuz (prafiesijny), dziaržcyrk (dziaržaŭny), pramkambinat (pramyslovy), haloŭurač (haloŭny), hienplan (hienieraĺny), Jeŭrasajuz (jeŭrapiejski), zaapark (zaalahičny), muzvučylišča (muzyčnaje), Bieldziaržprajekt (bielaruśki, dziaržaŭny), Bieĺlitfond (bielaruśki, litaraturny), rajbudkantora (rajonnaja, budaŭničaja), piedfak (piedahahičny fakuĺtet), kambat (kamandzir bataĺjona), vajenkamat (vajenny kamisaryjat), eśminiec (eskadrany minanosiec), prafkam (prafsajuzny kamitet), vajenkam (vajenny kamisar), harvykankam (haradski vykanaŭčy kamitet), člien-kar. (člien-karespandent), liashas (liasnaja haspadarka), rybhas (rybnaja haspadarka), interpal (internacyjanaĺnaja palicyja), linkar (liniejny karabieĺ).

2. Litarnyja, hukavyja abrevijatury i abrevijatury źmiešanaha typu zvyčajna pišucca vialikimi litarami biez kropak, zlučkoŭ i apostrafaŭ: BDU (Bielaruski dziaržaŭny ŭniviersitet), VNU (vyšejšaja navučaĺnaja ŭstanova), ZŠA (Zlučanyja Štaty Amieryki), RVU (redakcyjna-vydavieckaja ŭstanova), UA (ustanova adukacyi), ŽES (žyĺliova-ekspluatacyjnaja služba), SND (Sadružnaść Niezaliežnych Dziaržaŭ), NAN Bielarusi (Nacyjanaĺnaja akademija navuk Bielarusi), ZAT (zakrytaje akcyjaniernaje tavarystva), ŚMI (srodki masavaj infarmacyi), MAZ (Minski aŭtamabiĺny zavod), MTZ (Minski traktarny zavod), CUM (centraĺny ŭniviersaĺny mahazin), UP (unitarnaje pradpryjemstva), HA (hramadskaje ab’jadnańnie), TAA (tavarystva z abmiežavanaj adkaznaściu), AAN (Arhanizacyja Ab’jadnanych Nacyj). Kali da abrevijatury dadajecca ličba, to jana pišacca praz zlučok: VAZ-21, MAZ-200, MTZ-82. Kali abrevijatura sklaniajecca, kančatki pišucca razam malymi litarami: u našym ŽESie, pracavaŭ na MAZie, ramont CUMa, dysiertacyja ŭ VAKu. Dapuskajecca napisańnie malymi litarami ahuĺnaviadomych abrevijatur, kali slova ŭsprymajecca jak prostaje: schadziŭ u žes i inš. Malyja litary mohuć uvachodzić u kambinavanyja abrevijatury: LiM, BielTA, UP «Bielkniha», BielNDVI (Bielaruski navukova-daśliedčy vieterynarny instytut).

3. Napisańnie niaŭlasnabielaruskich (zapazyčanych) abrevijatur vyznačajecca pa sloŭniku; poŭny sensavy bielaruski adpaviednik pieradaje značeńnie takich zapazyčańniaŭ, a nie rasšyfroŭvaje ich: zaŭhas (zahadčyk haspadarčaj častki), zavuč (namieśnik dyrektara pa vučebnaj rabocie), śpiecnaz (atrad śpiecyjaĺnaha pryznačeńnia), ASU (aŭtamatyzavanaja sistema kiravańnia), JuNiESKA (Kamisija Arhanizacyi Ab’jadnanych Nacyj pa pytańniach adukacyi, navuki i kuĺtury).

4. U niekatorych abrevijaturach napisańnie moža nie adliustroŭvać naturaĺnaje vymaŭlieńnie: TiUH – Teatr junaha hliedača (vymaŭliajecca [c’uch]), RIVŠ – dziaržaŭnaja ŭstanova adukacyi «Respublikanski instytut vyšejšaj školy» (vymaŭliajecca [ryŭš]).

5. Litarnyja abrevijatury nie treba blytać z umoŭnymi hrafičnymi skaračeńniami, jakija ŭžyvajucca na piśmie, alie zaŭsiody čytajucca poŭnaściu. Skaračeńnie sloŭ rehlamientujecca nastupnymi pravilami: nieĺha skaračać na halosnuju litaru, na i, na j i na ŭ; pry spalučeńni dźviuch adnoĺkavych zyčnych skaračeńnie robicca paślia pieršaj zyčnaj: nasien. fond; pry źbiehu dźviuch abo niekaĺkich zyčnych skaračeńnie robicca na apošniuju zyčnuju: narodn. tvorčaść; kali imia abo imia pa baćku pačynajecca z dyhrafa Dz, to inicyjalam vystupaje toĺki litara D: Dźmitryj Dźmitryjevič – D.D. Pry hrafičnych skaračeńniach stavicca kropka i zachoŭvajucca tyja ž znaki i pačatkovyja litary, jakija ŭlaścivy poŭnamu napisańniu: V.-D. k. (Volha-Danski kanal), s.-d. partyja (sacyjal-demakratyčnaja partyja), čl.-kar. (člien-karespandent).

6. Standartnyja skaročanyja abaznačeńni mietryčnych mier pišucca biez kropak: ha (hiektar), sm (santymietr), kh (kilahram), km (kilamietr) i inš. Nižej pryvodziacca ahuĺnapryniatyja skaračeńni, jakija nie patrabujuć śpiecyjaĺnaha tlumačeńnia. Napryklad: akad. – akademik; b. – byly; buchh. – buchhalteryja; v. – vioska; v.a. – vykonvajučy abaviaźki; v-aŭ – vostraŭ; vobl. – voblaść; voz. – voziera; h. – hod; h. – horad; hh. – hady; h.zn. – heta značyć; hl. – hliadzi; hr. – hramadzianin; dac. – dacent; zah. – zahadčyk; zb. – zbornik; i h.d. – i hetak daliej; i da t.p. – i da taho padobnaje; i inš. – i inšaje; i pad. – i padobnaje; nam. – namieśnik; napr. – napryklad; n.st. – novy styĺ; n.e. – naša era; paraŭn. – paraŭnaj; p-aŭ – paŭvostraŭ; praf. – prafiesar; r. – raka; r-n – rajon; rub. – rubieĺ; s. – staronka; s.-h. – sieĺskahaspadarčy; ss. – staronki; s/s – sieĺski saviet; st. – stahoddzie; stst. – stahoddzi; st.st. – stary styĺ; t. – tom; tav. – tavaryš; t-va – tavarystva; t.zv. – tak zvany; tt. – tamy.