Praviĺna!

Prynazoŭniki, zlučniki, čaścicy, vykličniki §39

  1. Pišucca razam: prynazoŭniki, jakija ŭtvarylisia ŭ vyniku źlićcia prynazoŭnika z nazoŭnikam: zamiest, nakont, nakštalt, zvyš; prysloŭi, jakija ŭžyvajucca ŭ jakaści prynazoŭnikaŭ i z’jaŭliajucca vynikam źlićcia sklonavych form nazoŭnikaŭ z prynazoŭnikami: źvierchu, napieradzie, napierakor, nasustrač (nasustreču), upierad, upieradzie, uślied (uślied za ciahnikom); zlučniki, jakija ŭtvarylisia ŭ vyniku źlićcia prynazoŭnika z zajmieńnikam ci slovami koĺki, stoĺki: zatoje, pryčym, prytym, pakoĺki, nastoĺki. Takija zlučniki patrebna adroźnivać ad slovazlučeńniaŭ prynazoŭnikaŭ z adpaviednymi zajmieńnikami ci nieaznačaĺna-koĺkasnymi slovami: pavoli rabiŭ, zatoje hruntoŭna (alie: za što ŭziaŭ, za toje i addaŭ); pakoĺki abiacaŭ, treba zrabić (alie: biarom pa stoĺki, pa koĺki damovilisia); zlučniki ažno, aĺbo (abo), niby, nibyta, kab; zlučnik dy z čaścicaj i (pieravažna ŭ dalučaĺnym značeńni), utvarajučy skladany zlučnik dyj: zrabliu dyj hodzie. Skladany zlučnik dyj, jaki ŭžyvajecca pieravažna dlia dalučeńnia śćviardžeńnia zakončanaści, spynieńnia dziejańnia, nieabchodna adroźnivać ad sastaŭnoha zlučnika dy z čaścicaj i sa značeńniem dalučeńnia: nichto boĺš nie prapanavaŭ, dy i ničoha nie chacielasia; zajmieńniki i prysloŭi z postfiksami , -ści: dzieś, chtoś, dzieści, chtości, kudyści, čyjści, jakiści; zajmieńniki z pačatkovaj uzmaćniaĺnaj čaścicaj a: anichto, anijak, anidzie, anikudy. Čaścica a pišacca razam z čaścicaj ni: ani voblačka, ani ničoha, ani nie chaču.

  2. Pišucca asobna slovy ŭ sastaŭnych zlučnikach: tamu što, tak što, chiba što, jak toĺki, jak byccam, pierš čym, heta značyć, to tak, a taksama ŭ slovazlučeńniach, jakija ŭžyvajucca ŭ funkcyi pabočnych sloŭ: moža być, tak kažučy, takim čynam i inš.

  3. Pišucca praz zlučok: skladanyja prynazoŭniki z-za, z-pad, z-nad, z-pamiž, z-pa-nad, pa-za, pa-nad; skladanyja vykličniki, padzyŭnyja i hukapierajmaĺnyja slovy: o-ho-ho, voj-voj-voj, o-jo-joj, a-ja-jaj, dziu-dziu-dziu, cha-cha-cha, dzyn-dzyn-dzyn, ku-ku, trach-tararach, uha-uha i inš.; slovy z prystaŭkaj aby-, postfiksami -niebudź, -koliečy (-koĺviečy, -koĺviek), čaścicaj to: aby-chto, aby-što, aby-dzie, aby-adkuĺ, chto-niebudź, dzie-niebudź, kudy-niebudź, jak-koliečy (koĺviečy), jon-to, skazać-to skazaŭ.

  4. Zajmieńniki aby-chto i aby-što pry spalučeńni z prynazoŭnikami pišucca asobna: aby ŭ kaho, aby da kaho, aby z čym.

  5. Zajmieńnik aby-jaki pry spalučeńni z prynazoŭnikami pieradajecca abo tryma slovami (aby z jakimi), abo dvuma (z aby-jakimi).

  6. Slovy, vytvornyja ad prysloŭja aby-jak, z prefiksam aby pišucca razam: abyjakavy, abyjakava, abyjakavaść, abyjakavaty i inš.

  7. Čaścica taki pišacca praz zlučok u slovach typu ŭsio-taki, tak-taki, a taksama ŭ tych vypadkach, kali jana staić paślia dziejaslova: pryjšoŭ-taki sam. Va ŭsich astatnich vypadkach čaścica taki pišacca asobna: Jon taki nadumaŭsia pryjści. Jon usio ž taki dumaje pryjechać.

  8. Pišucca asobna čaścicy by (b), ža (ž): pryjšoŭ by, pryjšla b, kazaŭ ža, čamu ž, chto ž by, jak ža ž, a taksama što ŭ takich spalučeńniach, jak pakuĺ što, amaĺ što, toĺki što, sama što, chiba što i inš.

Zapościć
Adpravić